การขยายพันธุ์พืชผักสวนครัว

การขยายพันธุ์พืชผักสวนครัว  คือ การทำให้จำนวนต้นพืชให้มีมากขึ้นจากที่มีอยู่ โดยการนำส่วนต่าง ๆ ของลำต้นมาทำการขยายพันธุ์ เช่น การขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด การตอนกิ่ง การปักชำ การตัดชำ เป็นต้น  (นันทิยา วรรธนะภูติ.  2542  :  1)  โดยมีวิธีการขยายพันธุ์ ดังต่อไปนี้
1.    การขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด  เป็นการขยายพันธุ์แบบอาศัยเพศ  ต้นใหม่ที่ได้หมักจะไม่เหมือนต้นเดิม  โอกาสที่จะเกิดลักษณะผันแปรในชั่วลูกหลานมีมากจึงใช้วิธีขยายพันธุ์แบบนี้เพื่อปรับปรุงพันธุ์ผักให้ได้พันธุ์ใหม่ที่มีลักษณะตามที่ต้องการ  เช่น  ลักษณะการทนทานต่อโรค ทนแล้ง ให้ผลผลิตเร็ว  โดยการขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดต้องอาศัยการเพาะกล้า ซึ่งวิธีการเพาะกล้าอยู่ 2 วิธี คือ
           1.1    การเพาะกล้าในภาชนะ คือ  การเพาะกล้าที่ใช้เนื้อที่น้อย เป็นผักที่ต้องการความประณีตในการเพาะปลูก และสะดวกในการดูแลรักษา เพาะปลูกได้ทุกฤดูกาล ได้ต้นกล้าที่สม่ำเสมอ               การเพาะกล้าในภาชนะเหมาะแก่เมล็ดผักที่มีราคาแพง  โดยมีวิธี ดังนี้ คือ  ขั้นคอนแรก  เตรียมภาชนะ  วัสดุเพาะ และเมล็ดพันธุ์   ขั้นตอนที่สอง กรอกวัสดุเพาะลงในภาชนะ  ขั้นตอนที่สาม  หยอดเมล็ดลงในภาชนะที่เตรียมไว้   ขั้นตอนที่สี่  ให้ความชื้น คือการให้น้ำเพียงเล็กน้อยเพื่อให้เมล็ดเจริญเติบโตขึ้นเป็นต้นกล้า  และขั้นตอนสุดท้ายเป็นการดูแลรักษา
            1.2    การเพาะกล้าในแปลงเพาะ  คือ การเพาะกล้าที่ต้องการต้นกล้าจำนวนมากและกล้าจะมีความแข็งแรงหลังจากการย้ายกล้าไปปลูกในแปลงปลูก  การเพาะกล้าในแปลงเพาะเหมาะกับผักที่ปลูกตามฤดูกาล  วิธีการเพาะกล้าในแปลงเพาะ  มีขั้นตอนดั้งนี้

1.       นำเมล็ดไปทดสอบความงอก

2.       นำเมล็ดไปทำความสะอาด

3.       ทำลายสลายสภาพการพักตัว และกระตุ้นการงอกของเมล็ด

4.        แต่งผิวหน้าดอนแปลงเพาะ

5.       ใช้ไม้กรีดเป็นแถวลึก 1-2 เซนติเมตร  แต่ละแถวห่างกัน 1-3 นิ้ว

6.        นำเมล็ดผึ่งในที่ร่มให้แห้ง

7.       โรยเมล็ดลงในร่องที่เตรียมไว้

8.       ใช้ไม้ปาดผิวหน้าดินเพื่อกลบเมล็ดที่โรยไว้

9.        ผสมทรายหรือขี้เถ้าแกลบคลุกกับเมล็ดผักที่มีขนาดเล็ก

10.      คลุมแปลงด้วยเศษฟาง

11.      รดน้ำเพื่อให้ความชื้น